पायादुपेन्द्रस्य => पायात्+उपेन्द्रस्य स वः| => सः+ वः| व्याविद्धो नमुचिर्येन => व्याविद्धः+ नमुचिः+येन नमुचिर्येन => नमुचिः+येन एवमार्यमिश्रान् => एवम्+आर्यमिश्रान् किं नु => किम्+ नु शब्द इव => शब्दः+ इव भो भोः => भोः+ भोः महाराजो दुर्योधनः => महाराजः+ दुर्योधनः धार्तराष्ट्राणां विरोधे => धार्तराष्ट्राणाम्+ विरोधे मन्त्रशालां रचयति => मन्त्रशालाम्+ रचयति भृत्यो दुर्योधनाज्ञया => भृत्यः+ दुर्योधनाज्ञया काञ्चुकीयः---भो भोः => काञ्चुकीयः---भोः+ भोः महाराजो दुर्योधनः => महाराजः+ दुर्योधनः मन्त्रयितुमिच्छामि| => मन्त्रयितुम्+इच्छामि| तदाहूयन्तां सर्वे => तद्+आहूयन्ताम्+ सर्वे राजान इति| => राजानः+ इति| (परिक्रम्यावलोक्य) => (परिक्रम्य+अवलोक्य) अयं महाराजो => अयम्+ महाराजः+ महाराजो दुर्योधन => महाराजः+ दुर्योधनः+ दुर्योधन इत => दुर्योधनः+ इतः+ इत एवाभिवर्तते| => इतः+ एव+अभिवर्तते| एवाभिवर्तते| => एव+अभिवर्तते| य एषः, => यः+ एषः, श्यामो युवा => श्यामः+ युवा सच्छत्रचामरवरो रचिताङ्गरागः| => सच्छत्रचामरवरः+ रचिताङ्गरागः| विभूषणमणिद्युतिरञ्जिताङ्गो => विभूषणमणिद्युतिरञ्जिताङ्गः+ नक्षत्रमध्य इव => नक्षत्रमध्यः+ इव यथानिर्दिष्टो दुर्योधनः|) => यथानिर्दिष्टः+ दुर्योधनः|) उद्धूतरोषमिव => उद्धूतरोषम्+इव हृदयं सहर्षं => हृदयम्+ सहर्षम्+ सहर्षं => सहर्षम्+ प्राप्तं रणोत्सवमिमं => प्राप्तम्+ रणोत्सवम्+इमम्+ रणोत्सवमिमं सहसा => रणोत्सवम्+इमम्+ सहसा वरवारणाना- => वरवारणानाम्+ समानीतं सर्वराजमण्डलम्| => समानीतम्+ सर्वराजमण्डलम्| त्वमवरोधनम्| => त्वम्+अवरोधनम्| काञ्चुकीयः---यदाज्ञापयति => काञ्चुकीयः---यद्+आज्ञापयति ममैकादशाक्षौहिणीबलसमुदयः| => मम+एकादश+अक्षौहिणीबलसमुदयः| सेनापतिर्भवितुमर्हति| => सेनापतिः+भवितुम्+अर्हति| किं किमाहतुर्भवन्तौ => किम्+ किम्+आहतुः+भवन्तौ किमाहतुर्भवन्तौ => किम्+आहतुः+भवन्तौ खल्वयमर्थः| => खलु+अयम्+अर्थः| वक्तव्यमिति| => वक्तव्यम्+इति| सदृशमेतत्| => सदृशम्+एतत्| तदागम्यतां मन्त्रशालामेव => तद्+आगम्यताम्+ मन्त्रशालाम्+एव मन्त्रशालामेव => मन्त्रशालाम्+एव प्रविशतां भवन्तौ| => प्रविशताम्+ भवन्तौ| स्वैरं प्रविशन्तु => स्वैरम्+ प्रविशन्तु प्रविशामस्तावत्| => प्रविशामः+तावत्| एतच्चर्मासनम्, => एतत्+चर्मासनम्, आसातां भवन्तौ| => आसाताम्+ भवन्तौ| स्वैरमासतां भवन्तः| => स्वैरम्+आसताम्+ भवन्तः| किमिति => किम्+इति महाराजो नास्त => महाराजः+ न+आस्ते+ नास्त इति| => न+आस्ते+ इति| नन्वयमहमासे| => ननु+अयम्+अहम्+आसे| त्वमप्यास्स्व| => त्वम्+अपि+आस्स्व| ममैकादशाक्षौहिणीबलसमुदयः| => मम+एकादश+अक्षौहिणीबलसमुदयः| सेनापतिर्भवितुमर्हतीति| => सेनापतिः+भवितुम्+अर्हति+इति| किमाहतुर्भवन्तौ-अत्रभवान् => किम+आहतुः+भवन्तौ-अत्रभवान् गान्धारराजो वक्ष्यतीति| => गान्धारराजः+ वक्ष्यति+इति| वक्ष्यतीति| => वक्ष्यति+इति| मातुलेनाभिधीयताम्| => मातुलेन+अभिधीयताम्| किमाह => किम्+आह कोऽन्यः => कः+अन्यः सेनापतिर्भवितुमर्हतीति| => सेनापतिः+भवितुम्+अर्हति+इति| सम्यगाह => सम्यक्+आह पितामह एव => पितामहः+ एव वयमप्येतदभिलषामः| => वयम्+अपि+एतत्+अभिलषामः| सेनानिनादपटहस्वनशङ्खनादै- => सेनानिनादपटहस्वनशङ्खनादैः+ पतितैरभिषेकतोयैः => पतितैः+अभिषेकतोयैः सार्धं पतन्तु => सार्धम्+ पतन्तु एष खलु => एषः+ खलु पाण्डवस्कन्धावाराद् दौत्येनागतः => पाण्डवस्कन्धावारात्+ दौत्येन+आगतः दौत्येनागतः => दौत्येन+आगतः पुरुषोत्तमो नारायणः| => पुरुषोत्तमः+ नारायणः| तावद् भो => तावत्+ भो किं कि => किम्+ किम्+ कि कंसभृत्यो => किम्+ कंसभृत्यः+ कंसभृत्यो दामोदरस्तव => कंसभृत्यः+ दामोदरः+तव दामोदरस्तव => दामोदरः+तव गोपालकस्तव => गोपालकः+तव बार्हद्रथापहृतविषयकीर्तिभोगस्तव => बार्हद्रथापहृतविषयकीर्तिभोगः+तव पार्थिवासन्नमाश्रितस्य => पार्थिवासन्नम्+आश्रितस्य सगर्वं खल्वस्य => सगर्वम्+ खलु+अस्य खल्वस्य => खलु+अस्य समुदाचारो विस्मृतः| => समुदाचारः+ विस्मृतः| दुर्योधनः---संभ्रम इति| => दुर्योधनः---संभ्रमः+ इति| मनुष्याणामस्त्येव => मनुष्याणाम्+अस्ति+एव उत्तिष्ठोत्तिष्ठ| => उत्तिष्ठ+उत्तिष्ठ| काञ्चुकीयः---अनुगृहीतोऽस्मि| => काञ्चुकीयः---अनुगृहीतः+अस्मि| दुर्योधनः---इदानीं प्रसन्नोऽस्मि| => दुर्योधनः---इदानीम्+ प्रसन्नः+अस्मि| प्रसन्नोऽस्मि| => प्रसन्नः+अस्मि| क एष => कः+ एषः+ एष दूतः => एषः+ दूतः दुर्योधनः---केशव इति| => दुर्योधनः---केशवः+ इति| एवमेष्टव्यम्| => एवम्+एष्टव्यम्| अयमेव => अयम्+एव दौत्येनागतस्य => दौत्येन+आगतस्य किं युक्तम्| => किम्+ युक्तम्| किमाहुर्भवन्तः => किम्+आहुः+भवन्तः केशव इति| => केशवः+ इति| ग्रहणमस्यात्र => ग्रहणम्+अस्य+अत्र हितं पश्यामि| => हितम्+ पश्यामि| ग्रहणमुपगते => ग्रहणम्+उपगते हृतनयना इव => हृतनयनाः+ इव पाण्डवा भवेयुः! => पाण्डवाः+ भवेयुः! गतिमतिरहितेषु => गतिम्+अतिरहितेषु क्षितिरखिलापि => क्षितिः+अखिलापि भवेन्ममासपत्ना => भवेत्+मम+असपत्ना योऽत्र => यः+अत्र स मया => सः+ मया तदप्रमत्ता भवन्तु => तद्+अप्रमत्ताः+ भवन्तु को नु => कः+ नु ममाप्रत्युत्थानस्योपायः| => मम+अप्रत्युत्थानस्य+उपायः| दृष्ट उपायः| => दृष्टः+ उपायः| आनीयतां स => आनीयताम्+ सः+ स चित्रपटो => सः+ चित्रपटः+ चित्रपटो ननु, => चित्रपटः+ ननु, द्रौपदीकेशाम्बरावकर्षणमालिखितम्| => द्रौपदीकेशाम्बरावकर्षणम्+आलिखितम्| दृष्टिविन्यासं कुर्वन् => दृष्टिविन्यासम्+ कुर्वन् नोत्थास्यामि => न+उत्थास्यामि काञ्चुकीयः---यदाज्ञापयति => काञ्चुकीयः---यद्+आज्ञापयति अयं स => अयम्+ सः+ स चित्रपटः| => सः+ चित्रपटः| दुर्योधनः---ममाग्रतः => दुर्योधनः---मम+अग्रतः काञ्चुकीयः---यदाज्ञापयति => काञ्चुकीयः---यद्+आज्ञापयति दर्शनीयोऽयं चित्रपटः| => दर्शनीयः+अयम्+ चित्रपटः| एष दुःशासनो => एषः+ दुःशासनः+ दुःशासनो द्रौपदीं => दुःशासनः+ द्रौपदीम्+ द्रौपदीं केशहस्ते => द्रौपदीम्+ केशहस्ते चन्द्रलेखेव => चन्द्रलेखा+इव एष दुरात्मा => एषः+ दुरात्मा सर्वराजसमक्षमवमानितां द्रौपदीं => सर्वराजसमक्षम्+अवमानिताम्+ द्रौपदीम्+ द्रौपदीं दृष्ट्वा => द्रौपदीम्+ दृष्ट्वा सभास्तम्भं तुलयति| => सभास्तम्भम्+ तुलयति| एष युधिष्ठरः, => एषः+ युधिष्ठरः, सत्यधर्मघृणायुक्तो द्यूतविभ्रष्टचेतनः| => सत्यधर्मघृणायुक्तः+ द्यूतविभ्रष्टचेतनः| करोत्यपाङ्गविक्षेपैः => करोति+अपाङ्गविक्षेपैः शान्तामर्षं वृकोदरम् => शान्तामर्षम्+ वृकोदरम् एष इदानीमर्जुनः, => एषः+ इदानीम्+अर्जुनः, इदानीमर्जुनः, => इदानीम्+अर्जुनः, स्फुरिताधरोष्ठ- => स्फुरिताधरोष्ठः+ रिपुमण्डलं तत्| => रिपुमण्डलम्+ तत्| उत्सादयिष्यन्निव => उत्सादयिष्यन्+इव एष युधिष्ठिरोऽर्जुनं => एषः+ युधिष्ठिरः+अर्जुनम्+ युधिष्ठिरोऽर्जुनं निवारयति| => युधिष्ठिरः+अर्जुनम्+ निवारयति| सत्वरं भ्रातरं => सत्वरम्+ भ्रातरम्+ भ्रातरं मे => भ्रातरम्+ मे हरिमिव => हरिम्+इव तेजसाभिप्रयातौ => तेजसा+अभिप्रयातौ एष युधिष्ठिरः => एषः+ युधिष्ठिरः कुमारावुपेत्य => कुमारौ+उपेत्य नीचोऽहमेव => नीचः+अहम्+एव कथं वा => कथम्+ वा रोषं परित्यजतमद्य => रोषम्+ परित्यजतम्+अद्य परित्यजतमद्य => परित्यजतम्+अद्य द्यूताधिकारमवमानममृष्यमाणाः => द्यूताधिकारम्+अवमानम्+अमृष्यमाणाः एष गान्धारराजः, => एषः+ गान्धारराजः, स कितवं => सः+ कितवः सगर्वं => सगर्वम्+ सङ्कोचयन्निव => सङ्कोचयन्+इव मुदं द्विषतां => मुदम्+ द्विषताम्+ द्विषतां स्वकीर्त्त्या| => द्विषताम्+ स्वकीर्त्त्या| स्वैरासनो द्रुपदराजसुतां => स्वैरासनः+ द्रुपदराजसुताम्+ द्रुपदराजसुतां रुदन्तीं => द्रुपदराजसुताम्+ रुदन्तीम्+ रुदन्तीं => रुदन्तीम्+ लिखत्यभिखं नयज्ञः => लिखति+अभिखम्+ नयज्ञः एतावाचार्यपितामहौ => एतौ+आचार्यपितामहौ तां दृष्टवा => ताम्+ दृष्टवा सुव्यक्तमालिखितोऽयं चित्रपटः| => सुव्यक्तम्+अलिखितः+अयम्+ चित्रपटः| प्रीतोऽस्मि| => प्रीतः+अस्मि| कोऽत्र| => कः+अत्र| आनीयतां स => आनीयताम्+ सः+ स विहगवाहनमात्रविस्मितो => सः+ विहगवाहनमात्रविस्मितः+ विहगवाहनमात्रविस्मितो दूतः| => विहगवाहनमात्रविस्मितः+ दूतः| काञ्चुकीयः---यदाज्ञापयति => काञ्चुकीयः---यद्+आज्ञापयति किलाद्य => किल+अद्य वचनादिह => वचनात्+इह पाण्डवानां => पाण्डवानाम्+ भृत्य इव => भृत्यः+ इव स कृष्णः| => सः+ कृष्णः| श्रोतुं सखे! => श्रोतुम्+ सखे! त्वमपि => त्वम्+अपि काञ्चुकीयश्च) => काञ्चुकीयः+च) धर्मराजवचनाद् धनञ्जयाकृत्रिममित्रतया => धर्मराजवचनात्+ धनञ्जयाकृत्रिममित्रतया चाहवदर्पमनुक्तग्राहिणं सुयोधनं => च+आहवदर्पम्+अनुक्तग्राहिणम्+ सुयोधनम्+ सुयोधनं प्रति => सुयोधनम्+ प्रति मयाप्यनुचितदौत्यसमयोऽनुष्ठितः| => मया+अपि+अनुचितदौत्यसमयः+अनुष्ठितः| चण्डानिलैश्च => चण्डानिलैः+च कुरुवंशवनं विनष्टम् => कुरुवंशवनम्+ विनष्टम् इदं सुयोधनशिबिरम्| => इदम्+ सुयोधनशिबिरम्| पार्थिवानां सुरपुरसदृशाः => पार्थिवानाम्+ सुरपुरसदृशाः स्वच्छन्दविहिता => स्वच्छन्दविहिताः+ शस्त्रशाला बहुविधकरणैः => शस्त्रशालाः+ बहुविधकरणैः शस्त्रैरुपचिताः => शस्त्रैः+उपचिताः मन्दुरास्थास्तुरगवरघटा बृंहन्ति => मन्दुरास्थाः+तुरगवरघटाः+ बृंहन्ति करिण => करिणः+ ऐश्वर्यं स्फीतमेतत् => ऐश्वर्यम्+ स्फीतम्+एतत् स्फीतमेतत् => स्फीतम्+एतत् स्वजनपरिभवादासन्नविलयम् => स्वजनपरिभवात्+आसन्नविलयम् सुयोधनो हि => सुयोधनः+ हि मां दृष्ट्वा => माम्+ दृष्ट्वा नैव => न+एव कार्यं करिष्यति => कार्यम्+ करिष्यति किं प्रविष्टव्यम् => किम्+ प्रविष्टव्यम् किमथ => किम्+अथ प्रवेष्टुमर्हति => प्रवेष्टुम्+अर्हति कथं कथं => कथम्+ कथम्+ कथं मां => कथम्+ माम्+ मां दृष्ट्वा => माम्+ दृष्ट्वा अलमलं संभ्रमेण| => अलम्+अलम्+ संभ्रमेण| स्वैरमासतां भवन्तः| => स्वैरम्+आसताम्+ भवन्तः| दुर्योधनः---कथं कथं => दुर्योधनः---कथम्+ कथम्+ कथं केशवं => कथम्+ केशवम्+ केशवं दृष्ट्वा => केशवम्+ दृष्ट्वा अलमलं संभ्रमेण| => अलम्+अलम्+ संभ्रमेण| पूर्वमाश्रावितो दण्डः| => पूर्वम्+आश्रावितः+ दण्डः| नन्वहमाज्ञप्ता| => ननु+अहम्+आज्ञप्ता| किमास्से| => किम्+आस्से| सुव्यक्तं प्राप्त => सुव्यक्तम्+ प्राप्तः+ प्राप्त एव => प्राप्तः+ एव मतिं कृत्वाप्यासीनोऽस्मि => मतिम्+ कृत्वा+अपि+आसीनः+अस्मि कृत्वाप्यासीनोऽस्मि => कृत्वा+अपि+आसीनः+अस्मि चलितोऽस्म्यासनादहम् => चलितः+अस्मि+आसनात्+अहम् बहुमायोऽयं दूतः| => बहुमायः+अयम्+ दूतः| एतदासनमास्यताम्| => एतत्+आसनम्+आस्यताम्| गाङ्गेयप्रमुखा राजानः! => गाङ्गेयप्रमुखाः+ राजानः! स्वैरमासतां भवन्तः| => स्वैरम्+आसताम्+ भवन्तः| वयमप्युपविशामः| => वयम्+अपि+उपविशामः| दर्शनीयोऽयं चित्रपटः| => दर्शनीयः+अयम्+ चित्रपटः| द्रौपदीकेशघर्षणमत्रालिखितम्| => द्रौपदीकेशघर्षणम्+अत्र+आलिखितम्| सुयोधनोऽयं स्वजनावमानं => सुयोधनः+अयम्+ स्वजनावमानम्+ स्वजनावमानं => स्वजनावमानम्+ पराक्रमं पश्यति => पराक्रमम्+ पश्यति को नाम => कः+ नाम स्वयमात्मदोष- => स्वयम्+आत्मदोषम्+ मुद्धाटयेन्नष्टघृणः => उद्घाटयेत्+नष्टघृणः अपनीयतामेष चित्रपटः| => अपनीयताम्+एषः+ चित्रपटः| अपनीयतां किल => अपनीयताम्+ किल काञ्चुकीयः---यदाज्ञापयति => काञ्चुकीयः---यद्+आज्ञापयति धर्मात्मजो वायुसुतश्च => धर्मात्मजः+ वायुसुतः+च वायुसुतश्च => वायुसुतः+च भीमो => भीमः+ भ्रातार्जुनो मे => भ्राता+अर्जुनः+ मे तावश्विसुतौ => तौ+अश्विसुतौ वासुदेवः---सदृशमेतद् गान्धारीपुत्रस्य| => वासुदेवः---सदृशम्+एतत्+ गान्धारीपुत्रस्य| किमथ => किम्+अथ भवतो राज्ये => भवतः+ राज्ये कुशलमनामयं च => कुशलम्+अनामयम्+ च अनुभूतं महद् => अनुभूतम्+ महत्+ महद् दुःखं => महत्+ दुःखम्+ दुःखं संपूर्णः => दुःखम्+ संपूर्णः स च| => सः+ च| अस्माकमपि => अस्माकम्+अपि धर्म्यं यद् => धर्म्यम्+ यत्+ यद् दायाद्यं => यत्+ दायाद्यम्+ दायाद्यं तद् => दायाद्यम्+ तत्+ तद् विभज्यताम् => तत्+ विभज्यताम् दूर्योधनः---कथं कथं => दूर्योधनः---कथम्+ कथम्+ कथं दायाद्यमिति| => कथम्+ दायाद्यम्+इति| दायाद्यमिति| => दायाद्यम्+इति| पितृव्यो मृगयाप्रसङ्गतः => पितृव्यः+ मृगयाप्रसङ्गतः कृतापराधो मुनिशापमाप्तवान्| => कृतापराधः+ मुनिशापम्+आप्तवान्| मुनिशापमाप्तवान्| => मुनिशापम्+आप्तवान्| प्रभृत्येव => प्रभृति+एव स दारनिस्पृहः => सः+ दारनिस्पृहः परात्मजानां पितृतां => परात्मजानाम्+ पितृताम्+ पितृतां कथं => पितृताम्+ कथम्+ कथं व्रजेत् => कथम्+ व्रजेत् वासुदेवः---पुराविदं भवन्तं => वासुदेवः---पुराविदम्+ भवन्तम्+ भवन्तं पृच्छामि| => भवन्तम्+ पृच्छामि| विचित्रवीर्यो विषयी => विचित्रवीर्यः+ विषयी विपत्तिं => विपत्तिम्+ पुनरम्बिकायाम्| => पुनः+अम्बिकायाम्| जातो धृतराष्ट्र => जातः+ धृतराष्ट्रः+ धृतराष्ट्र एष => धृतराष्ट्रः+ एषः+ एष => एषः+ राज्यं जनकः => राज्यम्+ जनकः कथं ते => कथम्+ ते एवं परस्परविरोधविवर्धनेन => एवम्+ परस्परविरोधविवर्धनेन शीघ्रं भवेत् => शीघ्रम्+ भवेत् कर्तुमर्हति => कर्तुम्+अर्हति भवानपकृष्य => भवान्+अपकृष्य रोषं => रोषम्+ त्वां युधिष्ठिरमुखाः => त्वाम्+ युधिष्ठिरमुखाः प्रणयाद् ब्रुवन्ति => प्रणयात्+ ब्रुवन्ति दुर्योधनः---भो दूत! => दुर्योधनः---भोः+ दूत! राज्यं नाम => राज्यम्+ नाम सहृदयैर्जित्वा => सहृदयैः+जित्वा तल्लोके => तत्+लोके पुनर्दीनाय => पुनः+दीनाय चेन्नृपतित्वमाप्तुमचिरात् => चेत्+नृपतित्वम्+आप्तुम्+अचिरात् साहसं => साहसम्+ स्वैरं वा => स्वैरम्+ वा शान्तमतिभिर्जुष्टं शमायाश्रमम् => शान्तमतिभिः+जुष्टम्+ शमाय+आश्रमम् शमायाश्रमम् => शमाय+आश्रमम् अलं बन्धुजने => अलम्+ बन्धुजने परुषमभिधातुम्| => परुषम्+अभिधातुम्| पुण्यसञ्चयसम्प्राप्तामधिगम्य => पुण्यसञ्चयसम्प्राप्ताम्+अधिगम्य वञ्चयेद् यः => वञ्चयेत्+ यः स भवेद् => सः+ भवेत्+ भवेद् विफलश्रमः => भवेत्+ विफलश्रमः स्यालं तव => स्यालम्+ तव गुरोर्भूपं कंसं => गुरोः+भूपम्+ कंसम्+ कंसं प्रति => कंसम्+ प्रति कथमस्माकमेवं स्यात् => कथम्+अस्माकम्+एवम्+ स्यात् वासुदेवः---अलं तन्मद्दोषतो => वासुदेवः---अलम्+ तत्+मद्दोषतः+ तन्मद्दोषतो ज्ञातुम्| => तत्+मद्दोषतः+ ज्ञातुम्| पुत्रवियोगार्तां बहुशो => पुत्रवियोगार्ताम्+ बहुशः+ बहुशो जननीं => बहुशः+ जननीम्+ जननीं मम| => जननीम्+ मम| वृद्धं स्वपितरं => वृद्धम्+ स्वपितरम्+ स्वपितरं बद्ध्वा => स्वपितरम्+ बद्ध्वा हतोऽयं मृत्युना => हतः+अयम्+ मृत्युना वञ्चितस्त्वया => वञ्चितः+त्वया अलमात्मस्तवेन| => अलम्+आत्मस्तवेन| शौर्यमेतत्| => शौर्यम्+एतत्| मगधेश्वरेऽथ| => मगधेश्वरे+अथ| शौर्यं तदेतत् => शौर्यम्+ तत्+एतत् तदेतत् => तत्+एतत् गतं तवासीत् => गतम्+ तव+आसीत् तवासीत् => तव+आसीत् शौर्यं नयानुगामिनाम्| => शौर्यम्+ नयानुगामिनाम्| तावदस्मद्गतः => तावत्+अस्मद्गतः स्वकार्यमनुष्ठीयताम्| => स्वकार्यम्+अनुष्ठीयताम्| कर्तव्यो भ्रातृषु => कर्तव्यः+ भ्रातृषु स्नेहो विस्मर्तव्या => स्नेहः+ विस्मर्तव्याः+ विस्मर्तव्या गुणेतराः| => विस्मर्तव्याः+ गुणेतराः| सम्बन्धो बन्धुभिः => सम्बन्धः+ बन्धुभिः लोकयोरुभयोरपि => लोकयोः+उभयोः+अपि देवात्मजैर्मनुष्याणां कथं => देवात्मजैः+मनुष्याणाम्+ कथम्+ कथं वा => कथम्+ वा पिष्टपेषणमेतावत् => पिष्टपेषणम्+एतावत् पर्याप्तं छिद्यतां => पर्याप्तम्+ छिद्यताम्+ छिद्यतां कथा => छिद्यताम्+ कथा साम्नायं न => साम्ना+अयम्+ न स्वभावं विमुञ्चति| => स्वभावम्+ विमुञ्चति| संक्षोभयाम्येनं वचोभिः => संक्षोभयामि+एनम्+ वचोभिः किं न => किम्+ न जानीषेऽर्जुनस्य => जानीषे+अर्जुनस्य कैरातं वपुरास्थितः => कैरातम्+ वपुः+आस्थितः वपुरास्थितः => वपुः+आस्थितः पशुपतिर्युद्धेन => पशुपतिः+युद्धेन सन्तोषितो => सन्तोषितः+ खाण्डवमश्नतः => खाण्डवम्+अश्नतः शरैश्छादिता| => शरैः+छादिता| देवेन्द्रार्तिकरा निवातकवचा => देवेन्द्रार्तिकराः+ निवातकवचाः+ निवातकवचा नीताः => निवातकवचाः+ नीताः नन्वेकेन => ननु+एकेन भीष्मादयो निर्जिताः => भीष्मादयः+ निर्जिताः तवापि => तव+अपि प्रत्यक्षमपरं कथयामि| => प्रत्यक्षम्+अपरम्+ कथयामि| त्वं चित्रसेनेन => त्वम्+ चित्रसेनेन नीयमानो नभस्तलम्| => नीयमानः+ नभस्तलम्| घोषयात्रायां फल्गुनेनैव => घोषयात्रायाम्+ फल्गुनेन+एव फल्गुनेनैव => फल्गुनेन+एव किं बहुना, => किम्+ बहुना, दातुमर्हसि => दातुम्+अर्हसि मद्वाक्याद् राज्यार्धं => मद्वाक्यात्+ राज्यार्धम्+ राज्यार्धं धृतराष्ट्रज!| => राज्यार्धम्+ धृतराष्ट्रज!| सागरान्तां गां => सागरान्ताम्+ गाम्+ गां हरिष्यन्ति => गाम्+ हरिष्यन्ति दुर्योधनः---कथं कथम्| => दुर्योधनः---कथम्+ कथम्| मारुतो भीमरूपी => मारुतः+ भीमरूपी त्वद्वचोभिर्न => त्वद्वचोभिः+न तृणमपि => तृणम्+अपि वयं किल => वयम्+ किल तृणान्तराभिभाष्यो भवान्| => तृणान्तराभिभाष्यः+ भवान्| अवध्यां प्रमदां => अवध्याम्+ प्रमदाम्+ प्रमदां हत्वा => प्रमदाम्+ हत्वा हयं गोवृषमेव => हयम्+ गोवृषम्+एव गोवृषमेव => गोवृषम्+एव मल्लानपि => मल्लान्+अपि सुनिर्लज्जो वक्तुमिच्छसि => सुनिर्लज्जः+ वक्तुम्+इच्छसि वक्तुमिच्छसि => वक्तुम्+इच्छसि अभाष्यस्त्वम्| => अभाष्यः+त्वम्| अहमवधृतपाण्डरातपत्रो => अहम्+अवधृतपाण्डरातपत्रः+ भवद्विधैर्न => भवद्विधैः+न मां सुयोधनः| => माम्+ सुयोधनः| कुरुवंशोऽयमचिरान्नाशमेष्यति => कुरुवंशः+अयम्+अचिरात्+नाशम्+एष्यति गच्छामस्तावत्| => गच्छामः+तावत्| दुर्योधनः---कथं यास्यति => दुर्योधनः---कथम्+ यास्यति दूतसमुदाचारमतिक्रान्तः => दूतसमुदाचारम्+अतिक्रान्तः केशवो बध्यताम्| => केशवः+ बध्यताम्| कथमशक्ताः| => कथम्+अशक्ताः| खल्वसि| => खलु+असि| स कृष्णः => सः+ कृष्णः पशुपकुलनिवासादानुजीव्यानभिज्ञः| => पशुपकुलनिवासात्+अनुजीव्यानभिज्ञः| पार्थिवानां समक्षं => पार्थिवानाम्+ समक्षम्+ समक्षं => समक्षम्+ स्ववचनकृतदोषो बध्यतामेष => स्ववचनकृतदोषः+ बध्यताम्+एषः+ बध्यतामेष शीघ्रम् => बध्यताम्+एषः+ शीघ्रम् अयमाशक्तः| => अयम्+अशक्तः| बध्यतामयं केशवः| => बध्यताम्+अयम्+ केशवः| कथं पराङ्मुखः => कथम्+ पराङ्मुखः अहमेव => अहम्+एव पाशैर्बध्नामि| => पाशैः+बध्नामि| कथं बद्धुकामो => कथम्+ बद्धुकामः+ बद्धुकामो मां => बद्धुकामः+ माम्+ मां किल => माम्+ किल सामर्थ्यं पश्यामि| => सामर्थ्यम्+ पश्यामि| (विश्वरूपमास्थितः|) => (विश्वरूपम्+आस्थितः|) समन्ताद् देवमायाः => समन्तात्+ देवमायाः त्वं दुर्निवारैः => त्वम्+ दुर्निवारैः हयगजवृषभाणां पातनाज्जातदर्पो => हयगजवृषभाणाम्+ पातनात्+जातदर्पः+ पातनाज्जातदर्पो => पातनात्+जातदर्पः+ त्वं मयाद्य => त्वम्+ मया+अद्य मयाद्य => मया+अद्य तिष्ठेदानीम्| => तिष्ठ+इदानीम्| कथं न => कथम्+ न अयं केशवः| => अयम्+ केशवः| ह्रस्वत्वं केशवस्य| => ह्रस्वत्वम्+ केशवस्य| तिष्ठेदानीम्| => तिष्ठ+इदानीम्| कथं न => कथम्+ न अयं केशवः| => अयम्+ केशवः| दीर्घत्वं केशवस्य| => दीर्घत्वम्+ केशवस्य| कथं न => कथम्+ न अयं केशवः| => अयम्+ केशवः| मन्त्रशालायां केशवा => मन्त्रशालायाम्+ केशवाः+ केशवा भवन्ति| => केशवाः+ भवन्ति| किमिदानीं करिष्ये| => किम्+इदानीम्+ करिष्ये| एकेनैकः => एकेन+एकः केशवो बध्यताम्| => केशवः+ बध्यताम्| कथं स्वयमेव => कथम्+ स्वयम्+एव स्वयमेव => स्वयम्+एव पाशैर्बद्धाः => पाशैः+बद्धाः मत्कार्मुकोदरविनिःसृतबाणजालै- => मत्कार्मुकोदरविनिःसृतबाणजालैः+ शिबिरोपनीतं => शिबिरोपनीतम्+ त्वां बाष्परुद्धनयनाः => त्वाम्+ बाष्परुद्धनयनाः पाण्डवानां कार्यमहमेव => पाण्डवानाम्+ कार्यम्+अहम्+एव कार्यमहमेव => कार्यम्+अहम्+एव इतस्तावत्| => इतः+तावत्| सुदर्शनः---एष भोः| => सुदर्शनः---एषः+ भोः| गिरं भगवतो => गिरम्+ भगवतः+ भगवतो विपुलप्रसादा- => भगवतः+ विपुलप्रसादात्+ विपुलप्रसादा- => विपुलप्रसादात्+ न्निर्धावितोऽस्मि => निर्धावितः+अस्मि कस्याद्य => कस्य+अद्य अव्यक्तादिरचिन्त्यात्मा => अव्यक्तादिः+अचिन्त्यात्मा एकोऽनेकवपुः => एकः+अनेकवपुः अयं भगवान् => अयम्+ भगवान् दूतसमुदाचारेणोपस्थितः| => दूतसमुदाचारेण+उपस्थितः| खल्वापः, => खलु+आपः, खल्वापः| => खलु+आपः| आपस्तावत्| => आपः+तावत्| (आचम्योपसृत्य) => (आचम्य+उपसृत्य) अप्रतिहतपराक्रमो भव| => अप्रतिहतपराक्रमः+ भव| सुदर्शनः---अनुगृहीतोऽस्मि| => सुदर्शनः---अनुगृहीतः+अस्मि| सुदर्शनः---कथं कथं => सुदर्शनः---कथम्+ कथम्+ कथं कर्मकाल => कथम्+ कर्मकालः+ कर्मकाल इति| => कर्मकालः+ इति| भगवानाज्ञापयतु| => भगवान्+आज्ञापयतु| किं मेरुमन्दरकुलं => किम्+ मेरुमन्दरकुलम्+ मेरुमन्दरकुलं परिवर्तयामि => मेरुमन्दरकुलम्+ परिवर्तयामि सकलं मकरालयं => सकलम्+ मकरालयम्+ मकरालयं वा| => मकरालयम्+ वा| नक्षत्रवंशमखिलं भुवि => नक्षत्रवंशम्+अखिलम्+ भुवि नाशक्यमस्ति => न+अशक्यम्+अस्ति इतस्तावत्| => इतः+तावत्| लवणजलं वा => लवणजलम्+ वा कन्दरं वा => कन्दरम्+ वा गिरीणां => गिरीणाम्+ ग्रहगणचरितं वा => ग्रहगणचरितम्+ वा वायुमार्गं प्रयासि| => वायुमार्गम्+ प्रयासि| भुजबलयोगप्राप्तसंजातवेगं => भुजबलयोगप्राप्तसंजातवेगम्+ चक्रं कालचक्रं => चक्रम्+ कालचक्रम्+ कालचक्रं तवाद्य => कालचक्रम्+ तव+अद्य तवाद्य => तव+अद्य पुनर्विचार्य) => पुनः+विचार्य) महीभारापनयनं कर्तुं => महीभारापनयनम्+ कर्तुम्+ कर्तुं जातस्य => कर्तुम्+ जातस्य अस्मिन्नेवं गते => अस्मिन्+एवम्+ गते स्याद् विफलः => स्यात्+ विफलः समुदाचारो नावेक्षितः| => समुदाचारः+ न+अवेक्षितः| नावेक्षितः| => न+अवेक्षितः| गम्यतां स्वनिलयमेव| => गम्यताम्+ स्वनिलयम्+एव| स्वनिलयमेव| => स्वनिलयम्+एव| सुदर्शनः---यदाज्ञापयति => सुदर्शनः---यद्+आज्ञापयति कथं कथं => कथम्+ कथम्+ कथं गोपालक => कथम्+ गोपालकः+ गोपालक इति| => गोपालकः+ इति| त्रिचरणातिक्रान्तत्रिलोको नारायणः => त्रिचरणातिक्रान्तत्रिलोकः+ नारायणः खल्वत्रभवान्| => खलु+अत्रभवान्| शरणं व्रजन्तु => शरणम्+ व्रजन्तु यावद् गच्छामि| => यावत्+ गच्छामि| एतद भगवदायुधवरं => एतत्+ भगवदायुधवरम्+ भगवदायुधवरं शार्ङ्गं => भगवदायुधवरम्+ शार्ङ्गम्+ शार्ङ्गं प्राप्तम्| => शार्ङ्गम्+ प्राप्तम्| तनुमृदुललिताङ्गं स्त्रीस्वभावोपपन्नं => तनुमृदुललिताङ्गम्+ स्त्रीस्वभावोपपन्नम्+ स्त्रीस्वभावोपपन्नं => स्त्रीस्वभावोपपन्नम्+ हरिकरधृतमध्यं शत्रुसङ्घैककालः| => हरिकरधृतमध्यम्+ शत्रुसङ्घैककालः| कनकखचितपृष्ठं भाति => कनकखचितपृष्ठम्+ भाति चारुविद्युल्लतेव => चारुविद्युल्लता+इव प्रशान्तरोषो भगवान् => प्रशान्तरोषः+ भगवान् गम्यतां स्वनिलयमेव| => गम्यताम्+ स्वनिलयम्+एव| स्वनिलयमेव| => स्वनिलयम्+एव| यावद् गच्छामि| => यावत्+ गच्छामि| इयं कौमोदकी => इयम्+ कौमोदकी शीघ्रं मेघवृन्दानुयात्रा => शीघ्रम्+ मेघवृन्दानुयात्रा प्रशान्तरोषो भगवान् => प्रशान्तरोषः+ भगवान् यावद् गच्छामि| => यावत्+ गच्छामि| अयं पाञ्चजन्यः => अयम्+ पाञ्चजन्यः पूर्णेन्दुकुन्दकुमुदोदरहारगौरो => पूर्णेन्दुकुन्दकुमुदोदरहारगौरः+ स्वनं प्रलयसागरघोषतुल्यं => स्वनम्+ प्रलयसागरघोषतुल्यम्+ प्रलयसागरघोषतुल्यं => प्रलयसागरघोषतुल्यम्+ गर्भा निशम्य => गर्भाः+ निशम्य निपतन्त्यसुराङ्गनानाम् => निपतन्ति+असुराङ्गनानाम् प्रशान्तरोषो भगवान्| => प्रशान्तरोषः+ भगवान्| वनिताविग्रहो युद्धे => वनिताविग्रहः+ युद्धे शीघ्रं महोल्केव => शीघ्रम्+ महोल्का+इव महोल्केव => महोल्का+इव विभात्ययम् => विभाति+अयम् प्रशान्तरोषो भगवान्| => प्रशान्तरोषः+ भगवान्| यावद् गच्छामि| => यावत्+ गच्छामि| सोऽयं खड्गः => सः+अयम्+ खड्गः खरांशोरपहसिततनुः => खरांशोः+अपहसिततनुः करैर्नन्दकाख्यः => करैः+नन्दकाख्यः सेयं कौमोदकी => सा+इयम्+ कौमोदकी सैषा => सा+एषा सोऽयं गम्भीरघोषः => सः+अयम्+ गम्भीरघोषः प्रशान्तरोषो भगवान् => प्रशान्तरोषः+ भगवान् स्वस्थानमेवात्र => स्वस्थानम्+एव+अत्र यावद् गच्छामि| => यावत्+ गच्छामि| अत्युद्धूतो वायुः| => अत्युद्धूतः+ वायुः| अतितपत्यादित्यः| => अतितपति+आदित्यः| भ्रान्ता मेघाः| => भ्रान्ताः+ मेघाः| प्रलीना वासुकिप्रभृतयो => प्रलीनाः+ वासुकिप्रभृतयः+ वासुकिप्रभृतयो भुजङ्गेश्वराः| => वासुकिप्रभृतयः+ भुजङ्गेश्वराः| खल्विदम्| => खलु+इदम्| अयं भगवतो => अयम्+ भगवतः+ भगवतो वाहनो => भगवतः+ वाहनः+ वाहनो गरुडः => वाहनः+ गरुडः सुरासुराणां परिखेदलब्धं => सुरासुराणाम्+ परिखेदलब्धम्+ परिखेदलब्धं => परिखेदलब्धम्+ येनामृतं मातृविमोक्षणार्थम्| => येन+अमृतम्+ मातृविमोक्षणार्थम्| अच्छिन्नमासीद् द्विषतो => अच्छिन्नम्+आसीत्+ द्विषतः+ द्विषतो मुरारे- => द्विषतः+ मुरारेः+ मुरारे- => मुरारेः+ स्त्वामुद्वहामीति => त्वाम्+उद्वहामि+इति वरोऽपि => वरः+अपि प्रशान्तरोषो भगवान् => प्रशान्तरोषः+ भगवान् गम्यतां स्वनिलयमेव| => गम्यताम्+ स्वनिलयम्+एव| स्वनिलयमेव| => स्वनिलयम्+एव| यावद् गच्छामि| => यावत्+ गच्छामि| स्थिता वियति => स्थिताः+ वियति देवाश्च => देवाः+च रुष्टेऽच्युते => रुष्टे+अच्युते प्रशान्तं => प्रशान्तम्+ यावदहमपि => यावत्+अहम्+अपि कान्तां मेरुगुहामेव => कान्ताम्+ मेरुगुहाम्+एव मेरुगुहामेव => मेरुगुहाम्+एव वासुदेवः---यावदहमपि => वासुदेवः---यावत्+अहम्+अपि पाण्डवशिबिरमेव => पाण्डवशिबिरम्+एव वृद्धराजस्वर इव| => वृद्धराजस्वरः+ इव| एष स्थितोऽस्मि| => एषः+ स्थितः+अस्मि| स्थितोऽस्मि| => स्थितः+अस्मि| तवाधुना| => तव+अधुना| एतन्मे => एतत्+मे पतितं शिरः => पतितम्+ शिरः पतितोऽत्रभवान्| => पतितः+अत्रभवान्| उतिष्ठोत्तिष्ठ| => उतिष्ठ+उत्तिष्ठ| धृतराष्ट्रः---अनुगृहीतोऽस्मि| => धृतराष्ट्रः---अनुगृहीतः+अस्मि| इदमर्घ्यं पाद्यं => इदम्+अर्घ्यम्+ पाद्यम्+ पाद्यं च => पाद्यम्+ च वासुदेवः---सर्वं गृह्णामि| => वासुदेवः---सर्वम्+ गृह्णामि| किं ते => किम्+ ते प्रियमुपहरामि| => प्रियम्+उपहरामि| किमतः => किम्+अतः परमिच्छामि| => परम्+इच्छामि| पुनर्दर्शनाय| => पुनः+दर्शनाय| धृतराष्ट्रः---यदाज्ञापयति => धृतराष्ट्रः---यत्+आज्ञापयति इमां सागरपर्यन्तां => इमाम्+ सागरपर्यन्ताम्+ सागरपर्यन्तां हिमवद्विन्ध्यकुण्डलाम्| => सागरपर्यन्ताम्+ हिमवद्विन्ध्यकुण्डलाम्| महीमेकातपत्राङ्कां राजसिंहः => महीम्+एकातपत्राङ्काम्+ राजसिंहः दूतवाक्यं समाप्तम् => दूतवाक्यम्+ समाप्तम्